navigatie overslaan

Verrassend Vechtdal

Museum draait het imago van Staphorst om

  • Leestijd 4
  • Gelezen 3764 keer
  • Geschreven door Erik Driessen

Gastvrouwen in Staphorster klederdracht ontvangen de bezoekers van Museum Staphorst. Ze vertellen authentieke verhalen over het fascinerende dorp in het Reestdal. “Als mensen denken aan gemeenschappen als Urk en Staphorst, moeten ze vaak een beetje gniffelen. Dat imago moet je omdraaien en dat is precies wat we hier doen. Je komt met een bepaald beeld over Staphorst binnen en het verlaat het museum met een totaal ander gevoel”, zegt Jouk Huisman. Hij vertelt over de bijzondere geschiedenis van het lintdorp en het museum.

Prins Claus
“Staphorst kampte in het begin van de jaren zeventig met een imagoprobleem. De gemeente wilde dat veranderen en kwam met het idee voor een museum. Een oude boerderij kreeg die bestemming en uiteindelijk opende Prins Claus in 1982 Museumboerderij Staphorst, het huidige Museum Staphorst. Het eikenboompje dat hij plantte is ondertussen uitgegroeid tot een flinke reus. Tienduizenden mensen ontdekten hier de cultuur en de unieke tradities van Staphorst. Achter alle items in ons museum schuilt een verhaal. En dat vertellen we graag op een beeldende manier.”

Staphorst
“Zestig jaar geleden werkten 95 procent van de Staphorsters op een boerderij. Tegenwoordig heeft 95 procent een baan buiten de agrarische sector, maar alle boerderijen zijn bewaard en kregen een nieuwe functie. Ondanks die enorme transitie bestaat het oude karakter van Staphorst nog. Dat is best bijzonder. In andere dorpen is veel gesloopt, maar hier zie je nog voor een groot deel hoe Nederland vroeger was. De cultuur van Staphorst is nog niet uitgedoofd. Dat geeft ons museum een extra dimensie. Op straat herken je veel wat je net in ons museum hebt gezien en geleerd.”

Rondleidingen
“Staphorst heeft veel last en pijn gehad van de vooroordelen van buitenstaanders en verdriet gekend. Uit pijn ontstaat vaak een diep verlangen om te vertellen hoe Staphorst werkelijk is. Daar komt creativiteit en ambitie uit voort. Net als in soortgelijke gemeenschappen als Urk en Genemuiden zie je dat in Staphorst terug in een groot industrieterrein. Als grote groepen ons museum bezoeken, leiden we die ook vaak rond langs de bedrijven en de rest van het dorp. Buiten die busbezoekers ontvangen we veel fietsers en wandelaars. Die zijn op vakantie in het Reestdal of het Vechtdal en doen dan een dagje Staphorst.”

Cultuur en tradities
“’Machtig mooi…’, zeggen bezoekers vaak na afloop. Ze raken onder de indruk van onze cultuur en tradities. Onze grote kracht vormen onze gastvrouwen in klederdracht en andere mensen die de rondleidingen verzorgen. Overal kunnen ze verhalen over vertellen. Bijvoorbeeld over hoeveel moeite het vroeger kostte om een overleden persoon uit een bedstee te halen. Daar was de hele buurt bij wijze van burenplicht druk mee, ook als het ’s nachts gebeurde. Of over de Tweede Wereldoorlog. Omdat Staphorsters volledig zelfvoorzienend waren, konden ze veel mensen uit het westen te eten geven. Ook ontdek je natuurlijk alles over de klederdracht, het bekende stipwerk en rituelen die hier van generatie op generatie gaan.”

Staphorster klederdracht
Staphorster klederdracht

Voor jong en oud
“Wij vinden het belangrijk dat we bezoekers een beleving bieden. Naast alle voorwerpen en films bieden we veel meer. Kinderen mogen klederdracht passen of het Staphorster stipwerk uitproberen. Ook beschikken we over een restaurant, een weefkamer en een zilversmederij. In onze expositieruimte zie je momenteel borduurdoeken. Die moesten meisjes op de lagere school vroeger maken. Onlangs openden we speciaal voor kinderen een ‘speelhuus’. Daar bekijken ze films, doen ze spelletjes en trekken ze onder begeleiding klederdracht aan. Of ze gaan spelen met oudhollands speelgoed zoals hoepels en stelten. Ook is er een kleine speeltuin.”

Speelhuus
Speelhuus

Dagje Staphorst
“Combineer een bezoek aan ons museum met een dagje Staphorst. Er is hier veel te ontdekken. Vlakbij het museum is het winkelcentrum van Staphorst en ook in de rest van het dorp en buurtdorp Rouveen kun je veel bekijken. Staphorsters zijn gastvrij en vriendelijk. Dat beeld willen we de komende jaren graag uitdragen. Weet je wie ik nog graag eens in het museum zou willen ontvangen? Koning Willem Alexander en koningin Maxima. Al was het maar om ze de boom te laten zien die Prins Claus hier heeft gepland.”

Wat vind je van dit artikel?

Geschreven door Erik Driessen

Erik Driessen (1971) is journalist. Als kind werd hij elk weekeinde door zijn ouders meegesleurd voor eindeloze autotochten door Weerribben-Wieden, IJsseldelta en Vechtdal. Daardoor kent hij elke millimeter van de gebieden waarover hij graag schrijft.